Trapgevel op oude foto
Een oude foto van rond 1870 (datering Archief Delft), toen de Peperstraat nog Pepersteeg heette en heel smal was, laat zien dat dit huis een trapgevel had. Vele oude muurankers zijn in voor- en zijgevel nog aanwezig. Kort na 1900 is er stevig verbouwd. Er kwam een zeer moderne winkelpui, die in de Peperstraat doorliep tot en met nummer 15. De toenmalige Pepersteeg was indertijd al een echte winkelstraat waar veel volk doorheen kwam onderweg naar ‘over het spoor’. Na een grote brand in 1938 aan de noordzijde van de steeg werd de doorgang verbreed tot de huidige straat.

Op de kaart Figuratief lijkt het hoekpand Koornmarkt – Peperstraat nog niet zo groot.	Tussen 1832 en nu is er weinig verschil.		Uit de lucht is de diepte goed te zien. (foto gemeente Delft).

Een laatgotisch woonhuis
De opvallende muurankers worden vanwege hun vorm ook wel “vork-ankers” genoemd. Ze zijn aan de boveneinden versierd met een fijn Franse lelie-motief, iets dat in de late gotiek populair was. Recente interne verbouwingen brachten zware eiken moerbalken in het zicht over de hele diepte van het huis, zowel op de begane grond als op de verdieping, met dwars daarop lichtere kinderbinten. De moerbalken, over de breedte van het huis, verdelen het bijna 23 m diepe huis in acht balkvakken achter elkaar. De moerbalken blijken te zijn opgelegd op dubbele consoles samengesteld uit een eiken console/steun op een natuurstenen kraagsteen. (Zie foto). De versiering van de consoles met onder meer het peerkraalprofiel, en de constructie van het huis maken het tot een typisch voorbeeld van een laatgotisch woonhuis zoals dat vermoedelijk kort na de stadsbrand van 1536 nieuw is gebouwd.

Metselteken in zijgevel
Het is een fors pand. Het gebruik van dubbele consoles op begane grond en op verdieping maken duidelijk dat het bovendien een zeer luxueus en duur huis was. Een opvallend element in de zijgevel van het huis aan de Peperstraat is een ingemetseld Andreaskruis van rode bakstenen, met daardoorheen een zogenoemd ‘vuurslagteken’. Het is een teken ter afwering van gevaar, vermoedelijk van vuur of blikseminslag. Wellicht is het een verwijzing naar de herbouw na de grote stadsbrand van 1536.

Anna
Volgens het oudste belastingregister van Delft van vlak na de brand, het register van de tiende penning uit 1543, werd het huis toen bewoond door Anna, de weduwe van Joost Gerritsz. Ook voor de brand woonde Joost hier al en moest toen voor zijn huis een huisrente (soort erfpacht) aan het Gasthuis betalen, bij wijze van hypotheek. Na de brand kwamen daar nog renten bij voor de Heilige Geest (armenzorg) en voor de Nieuwe Kerk. Na de dood van Anna werd het huis door de erfgenamen verhuurd aan pontgaarder (graanhandelaar) Antonis Cornelisz. Dat was in 1600 nog steeds zo. Het huis heette toen De Dry Sonnen.

Wijn- en specerijenhandel
In 1620 werd het huis gekocht door wijnhandelaar François van der Bosch. Behalve in zijn eigen kelder had hij ook wijn liggen in de kelder van Het Hamertje (Koornmarkt 71). Van der Bosch handelde niet alleen in Franse maar ook in Spaanse wijnen, oorlog of niet. (Lees hier meer als u een wandeling door het huis in 1625 wilt maken). Na de dood van Van der Bosch kocht de specerijen- (‘kruiden’-)handelaar Cornelis van Houve het huis in 1627 voor ƒ 4.200. Later kocht hij ook enkele huisjes in de Pepersteeg op (waarvan één met de naam De Wilde Zee), die deel gingen uitmaken van zijn huis. Hoe we ons dat precies moeten voorstellen is gezien de eenheid van het huis met acht balkvakken niet duidelijk. Misschien was er aan de achterzijde ooit een deel afgesplitst dat met deze aankoop weer bij het hoofdhuis werd getrokken. Het kan ook nog zijn dat het ging om de bebouwing in een slopje dwars op de Pepersteeg achter het huis. Het pand kende ook een aanbouw en erf achter het buurhuis Koornmarkt 97-99.

Slavenhandelaar
In de tweede helft van de zeventiende eeuw bewoonden twee generaties kooplieden met de naam Johan van Segvelt het huis. De jongste van de twee was bewindhebber van de West-Indische Compagnie. Hij zal dus wel wat aan de slavenhandel verdiend hebben. Zijn dochter Maria was getrouwd met de Rotterdammer Herman Graswinckel, die ook bij de West-Indische Compagnie zat. Ze woonden in het Westindisch huis in Rotterdam. Het was een slecht huwelijk met veel echtelijke twisten. Nadat Maria in 1700 overleed werden haar twee kinderen, Jacoba en Maarten Graswinckel, opgevangen door hun oma aan de Koornmarkt in Delft, Alida de Lange. Zij trok onder meer ook inkomsten uit de verpachting van een boerderij in Zouteveen.

Regent met koets
Na de dood van Alida in 1728 werd De Dry Sonnen enige tijd verhuurd aan ene Johan Keyzer voor ƒ 284 per jaar. In 1749 woonde Maarten Graswinckel er echter weer, met zijn vrouw Magdalena van der Lanen en twee personeelsleden. Graswinckel was toen juist benoemd tot lid van de Veertigraad en ging een regentencarrière tegemoet, onder andere als Gasthuisregent, schepen, weesmeester en havenmeester in Delfshaven. Hij had in 1749 ook een koets met twee paarden. Later erfde hij het familiebuiten De Ruit aan de Vliet, waar hij aan het einde van zijn leven zijn intrek nam.

Notariskantoor
In 1767 kocht de juist gevestigde notaris Jacob (van) Koetsveld het pand om er zijn kantoor te beginnen. Ook zijn neef Jan (van) Koetsveld oefende hier dit ambt uit en ging zich in de Franse tijd deftig van Koetsveld du Crocq noemen. Du Crocq was de naam van zijn moeder. Jan (in de Franse tijd Jean) van Koetsveld behoorde tot één van de oprichters van het nieuwe kerkgenootschap Christo Sacrum, een curieus en uniek Delfts experiment met een ‘Verlichte’ protestantse godsdienst dat uiteindelijk geen lang leven was beschoren. Het gezelschap kerkte op het Rietveld, in een gebouwtje dat in de volksmond ´Kris-Kras´ genoemd werd. Koetsveld zelf haakte ook al snel af omdat het hem te sektarisch werd.

1850 Boekdrukker Van Overvoorde maakt een Belastinggids.	1850 Bekwaam boekdrukker gezocht,	1868 NRC Tuinzaden uit de Peperstraat worden ook elders verkocht.

Zaadhandel
In 1813 werd het huis gekocht door een handelaar in (tuin-)zaden, Cornelis van der Hout. Later werd deze zaadhandel het eigendom van de gebroeders Gerrit en Nicolaas Overvoorde. Zij hadden hier in de eerste helft van de 19e eeuw een goed beklante zaak. De tuinbouw in het Westland kwam toen net tot ontwikkeling. Volgens het patentregister van 1822 zetten zij ƒ 7.500 per jaar om, ruim dertig maal de huurwaarde van het pand. In 1847 werd de vennootschap tussen de beide broers ontbonden. Nicolaas begon toen in een deel van het pand ook een boekdrukkerij. Hij drukte onder meer belastinggidsen en scheikundige handboeken. Omstreeks 1855 werd het pakhuis in het achterste deel in de Pepersteeg van de rest van het huis afgesplitst. In het hoekpand kwam toen een boterhandel van Jan Koster van Groos.

Effecten, paraplu’s en drukwerk
Vanaf 1868 zetelde op dit adres het kantoor van de gebroeders Hoytema, commissionairs in effecten. Je kon je geld er onder meer beleggen in Indische handelsmaatschappijen, Spoorwegen en de succesvolle Hypotheekbanken. Omstreeks 1900 zat er opnieuw een drukkerij in, nu van H.C. Koolschijn. In 1902 werd het pand verbouwd tot de winkel van Arnold Spee, ‘fabrikant van parapluies’. Hij zal de ondernemer zijn geweest die een nieuwe pui, deels nog bestaand, liet aanbrengen. Waarschijnlijk is op dat moment de trapgevel gesloopt, om plaats te maken voor de lijstgevel, die er nu nog is.

1845 Van Overvoorde is overleden. De drukkerij wordt verkocht.	1924 NRC Het winkelpand op de hoek in de verkoop	1940 Delftsche Courant. Slager Veelenturf beveelt zijn plockworst aan.

Slagerswinkel
In 1934 volgde opnieuw een verbouwing. Een beleggingsmaatschappij in de exploitatie van winkelpanden maakte er een eigentijdse slagerij van. Het magazijn werd bij de winkelruimte getrokken. Slager Veelenturf verkocht hier meer dan 30 jaar hier zijn worst en karbonades. De gevel werd weer eens “gemoderniseerd”. Strakke Jugendstilachtige versieringen op de puibalk verdwenen achter een laag cement. In bovenlichten boven de etalage verscheen glas in lood met namen van slagerijproducten. In 1953 kwam er achter in de slagerij een automatiek, een toen modern fenomeen, waar Veelenturf warme gehaktballen en kroketten ging verkopen. Dat kon ook als de winkel gesloten was, want de automatiek kreeg een eigen ingang aan de Peperstraat.

De Pepersteeg is nog smal. Links op de hoek slager Veelenturf.	Na de brand van1938 wordt er gesloopt.

Grote brand
Vier jaar na de opening van zijn zaak, in 1938, zag Veelenturf, de overkant van de Pepersteeg in vlammen op gaan. (Zie ook Wijnhaven 3, Peperstraat 36). Daarna werd de geblakerde Pepersteeg verbreed tot Peperstraat. Dat gaf aan het hoekpand nieuwe allure. Halverwege de jaren zestig maakte Veelenturf plaats voor slager Jacob Kroes, die er de moderne ‘kiloknaller’ introduceerde. Hij hield het op deze plek tien jaar vol.
Het grote bovenhuis wordt al sinds 1900 (en waarschijnlijk al langer) apart bewoond. Er zijn twee aparte woningen, met eigen ingangen ver uit elkaar, aan Koornmarkt en Peperstraat.
In de winkel op hoek, op de begane grond, zit nu al tientallen jaren een reisbureau. Er achter zijn nog twee winkels met entrees aan de Peperstraat. Peperstraat 13 had een 19e eeuwse pui, die in 1934 plaats maakte voor winkelpui in de stijl van de hoekwinkel. Ook met glas in lood in de bovenlichten. Ondernemers kwamen en gingen. Nu zitten hier een zonnebankstudio en een snookercafé.