Koornmarkt 25, De Roode Lelye | www.achterdegevelsvandelft.nl | |||||||
![]() | ||||||||
Mout met wormen, geblakerde spanten en cholera | ![]() door Janny van der Jagt (24-11-2020) | |||||||
Op deze plaats stond in 1600 een huis met drie stookplaatsen waar een bord met ‘De Roode Lelye’ uithing. De bewoner was Cornelis Evertsz van der Pol en later zijn broer Dirck van der Pol. Het huidige huis is daar nog steeds voor een groot deel van afkomstig, ook al staat er inmiddels een 19e-eeuwse gevel voor. Op de begane grond zijn de moer- en kinderbinten onder het stucplafond nog goed herkenbaar. Tot 1963 was hier aan de voorzijde een opkamer boven de kelder. Achter het huis staat een achterhuis dat in 1997 is verbouwd, waarbij ook daar een eikenhouten balklaag van moer- en kinderbinten tevoorschijn kwam die rustte op zandstenen consoles met ingehakte leeuwenmaskers.Vanaf halverwege de 19e eeuw is het pand lange tijd een Siamese tweeling geweest met Koornmarkt 23 ernaast, waardoor het ruim een eeuwlang alleen via een voordeur door dat pand te betreden was. Beide panden lagen in vroeger tijden recht tegenover het Oude Gasthuis en de Gasthuiskerk aan overkant op de Koornmarkt. | NB:
Klik op de afbeeldingen voor een vergroting.
|
|||||||
![]() In 1832 had de eigenaar ook Koornmarkt 23 in bezit. | ![]() De huidige omvang van het perceel is veel kleiner. | |||||||
Van Rode
Lelie tot Kersseboom Het oorspronkelijke huis heeft ooit wellicht een erf gehad dat tot aan de Oude Delft doorliep, zoals de meeste huizen op deze kant van de gracht. Ene Pieter Bertelmeesz betaalde daarvoor in 1465 7½ penning tijns (erfpacht) aan de graaf van Holland. De achter het huis liggende grond en schuren waren echter al in de 16e eeuw in handen gekomen van de grote brouwerij De Pauw ernaast, die toen nog de naam Roester droeg (op de plek van huidig Koornmarkt 21). Toen deze brouwerij zijn einde naderde kocht Cornelis Kersseboom daar omstreeks 1640 een van de achterpakhuizen, nu Oude Delft 14, recht achter dit huis. Kort daarna verwierf hij het huidige Koornmarkt 25, dat hij omdoopte in ‘De Kersseboom’. Lang heeft die vereniging van voor en achter niet geduurd, want in 1648 verkocht hij het huis met zijn naam reeds aan de koopman Elias Fangeart, maar zijn naam bleef aan het huis plakken. | ||||||||
Mout met wormen
Ook
schilderijen in de keuken | ||||||||
Dakreparatie De afwikkeling van Fangaerts nalatenschap duurde acht jaar en in de tussentijd moesten enkele noodzakelijke reparaties aan het huis worden verricht, onder meer aan het dak en de pomp. De rekeningen daarvan zijn zorgvuldig bewaard door de Weeskamer, die de boedel beheerde. In 1681 werd het huis voor de achtergebleven wezen in veiling gebracht. Er werd een bod op uitgebracht van 1300 gulden, maar de bieder bleek niet bereid de koop te aanvaarden. Hij verklaarde slechts geboden te hebben om de prijs op te drijven, en kwam er met het betalen van een boete nog onderuit. Het huis ging toen voor het geboden bedrag naar de (wees-)kinderen van Fangaerts eerder overleden vrouw Grietje van der Brouck, die het aan Fangaerts weduwe verhuurden. Na haar dood in 1697 kwam het huis ‘van outs genaemt De Kersenboom’ opnieuw in veiling en vond weer geen kopers. Het strekte toen vanaf de straat ‘tot achter aan de gevel van de Camer van de huisinge van de Pauw’ en niet meer tot het pakhuis aan de Oude Delft. Een deel van het tussenliggende erf was dus kennelijk voor bebouwing aan de buurman verkocht. Kort na de mislukte veiling werd het pand ondershands voor 850 gulden verkocht aan een stel opkopers. Gezien de lage prijs, zal het onderhoud van het huis wel te wensen hebben overgelaten. Uiteindelijk kwam het in begin 18e eeuw in handen van de eigenaar van de belendende Pauw, die inmiddels van brouwerij tot plateelbakkerij was omgebouwd. Schippersgeluk ‘Kooreschipper’ Cholera Pensionhoudsters |
| |||||||
Drukkerij
De StadIn 1957 werd het pand door de toenmalige eigenaresse Ariena Ypelaar verhuurd aan Matt P. Mostert, die er ging wonen en er een drukkerij ‘De Stad’ begon. Vijf jaar later kon hij het pand kopen en besloot tot een grondige verbouwing, waarbij onder andere de vervlechting met Koornmarkt 23 ongedaan werd gemaakt. Het pand kreeg weer een eigen voordeur.. Ook de vloer van de opkamer aan de voorzijde werd verlaagd ten behoeve van de drukkerij. Bij die renovatie kwam ook de ouderdom van het pand aan het licht. ‘Deskundigen van Monumentenzorg waren toen verrukt over brandsporen aan de zolderkap, die geheel vernieuwd moest worden. Ze vermoedden dat het sporen waren van de stadsbrand van 1536 en vroegen een stuk van de geblakerde eiken spanten te mogen meenemen’, herinnert zich de toenmalige eigenaar. Tussen 1968 en 1995 was het volledig als bedrijfspand van de drukkerij in gebruik, waarna het eind jaren ’90 opnieuw is gerestaureerd en verbouwd. Daarbij kwamen in het oude pakhuis achter het huis verrassende ontdekkingen naar boven. |
|
|||||||
Kees van der Wiel Met dank voor de informatie van Matt P. Mostert, P.C. Visser en Wim Weve | ||||||||
Nadere informatie over Koornmarkt 25 | ||||||||
Geplaatst: 2008 | ||||||||
www.achterdegevelsvandelft.nl - Facebook: www.facebook.com/AchterdegevelsvanDelft - Twitter: twitter.com/AchterdgvDelft |