Oude Delft 147-149 www.achterdegevelsvandelft.nl

Al meer dan 170 jaar winkelpand NB: Klik op de afbeeeldingen voor een vergroting.
Oude Delft 149 biedt sinds 2016 onderdak aan een modehuis voor kleding en sieraden. Daarvoor was het een winkel in HiFi apparatuur, Audiohuis Delft. Het is al meer dan 170 jaar een winkelpand. Voor het Audiohuis was hier een winkel in tweedehands kleding gevestigd en daarvoor de aquariumhandel Kasius. Vanaf 1954 had Willem van Essen er een delicatessenzaak. Hij nam de winkel over van Maria Alida van Essen die sinds 1919 op dit adres handelde in handwerkartikelen en babykleertjes.

Naast het winkelpand ligt het ‘kleinste huisje van Delft’ (Oude Delft 147) en de poort die ooit toegang gaf tot het Sint Hieronymusklooster erachter. Het huisje boven de poort is bouwkundig een 17e eeuwse aanbouw van Oude Delft 149. Het huis dat hier stond en dat vermoedelijk na de stadsbrand van 1536 nieuw is opgebouwd, behoorde tot de kloostergoederen die bij de Reformatie door de overheid werden geconfisqueerd. Toen bij een restauratie de pleisterlaag van de gevel op de eerste verdieping werd weggehakt, bleek dat die gevel tot de bovenzijde van de raamkozijnen uit metselwerk bestond van kort na de brand (of wellicht nog daarvoor), maar dat daarna in de zeventiende eeuw andere vensters daarin waren gezet met nieuwe belastingbogen. Die vensters zijn later weer door negentiende eeuwse vervangen. Het huis is dus in de loop der eeuwen meer dan eens verbouwd. De winkelpui beneden dateert waarschijnlijk van een kleine honderd jaar geleden.

Documentatietekening voorgevel Oude Delft 149 na verwijdering pleisterlaag. Gestippeld is metselwerk aangegeven dat wellicht van voor de stadsbrand dateert, maar op zijn laatst van kort daarna. Boven de vensters werd de gevel in de 17e eeuw vernieuwd.
Het 17e-eeuwse metselwerk met de ontlastingsbogen verschilt duidelijk van het lager gelegen oudere metselwerk.

In 1582 verkocht de stad uit het genaaste kloosterbezit aan mr. Jacob Burgerszoon een huisje binnen de poort met een kantoortje ten noorden ervan. Misschien is dat hetzelfde kantoortje dat de stad voordien had verhuurd of ter beschikking gesteld had aan Pieter van Foreest (zie Oude Delft 145), het al genoemde ‘kleinste huisje van Delft’. In 1582 kreeg Jacob ook toestemming een gesloten en gedempte beerput, die tegen de muur van zijn huis in de oude kloosterpoort stond, open te maken en te verbouwen tot privaat. Het ‘camerken’ of kantoortje verhuurde Jacob aan Thielman Vrankenszoon Storm.
Waarschijnlijk bezat Jacob nog een huisje in de poort, dat halverwege de 17e eeuw deel is gaan uitmaken van het pand Oude Delft 149.
Bij de registratie van de haardsteden in 1600 telde het huis vijf haardsteden, het verhuurde kamertje slechts één haardstede. Kort daarna ging het huis in eigendom over op de zusters Baertgen en Machteld van Berendrecht. Zij komen in de verpondingsregisters van 1620 en 1632 voor.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw vensterKlik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw vensterKlik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Kaart van Braun en Hoogenberg
met het klooster.
Detail Kaart Figuratief. De poort rechts is nu Oude Delft 147. Direct links ervan Oude Delft 149. De situatie op de Kadasterkaart
van 1832.
Recente kaart. Er is weinig veranderd.
De poort is er nog steeds.

Families Van der Goes en Van der Burch
Halverwege de 17e eeuw was Clara Jansdr van der Burch de eigenaresse van Oude Delft 149, en na haar kwam Adriaan van der Goes (1581-1656), die getrouwd was met haar dochter Catharina van der Burch (1595-1671).
Adriaan was onder meer enige tijd burgemeester van Delft en rentmeester van het domein Voorne. Hij was waarschijnlijk degene die een en ander liet verbouwen, waarbij het huisje erachter in het pand opgeslokt werd. Het huis bleef daarna meerdere generaties in het bezit van de families Van der Burch en Van der Goes. In 1715 was Catharina van der Goes de bewoonster, samen met haar man Jacob Vredenburg van Adrichem.
In 1719 verkochten zij het huis aan Maria Glaudina van der Burch, de weduwe van Philips van Bronsvelt. Bij de koop hoorde ook het naastgelegen kleinere huisje dat op dat moment verhuurd was aan de wijnkopersknecht Cornelis van der Bergh. De koopprijs van beide panden bedroeg 5900 gulden. De koopster leende daarvoor 3000 gulden via een schuldbrief.
In het midden van de 18de eeuw bewoonde haar dochter Philippina van Bronsvelt het pand. Zij overleed in 1752. Na haar dood kocht ene Jan Box het huis voor 4475 gulden, de kamerbehangsels inbegrepen. Zijn dochter Anna Box kwam er later te wonen, met haar man Bernard Nording Doitsma.

Boterhandelaar
Na hun overlijden werd het huis voor het schamele bedrag van 1475 gulden opgekocht door de boterhandelaar Pieter Reijnders. Huizen waren in die dagen aan de straatstenen bijna niet kwijt te raken in de verarmde stad, die aan alle kanten bevolking zag vertrekken. Het kleine huisje werd verkocht aan mr. Jacobus Johannes le Seur, de eigenaar van Oude Delft 143, aan de andere kant van de steeg.
Of de boterhandelaar het huis zelf heeft bewoond is nog een open vraag. Na zijn dood werd het in 1834 verkocht aan de winkelier Abraham Koolhoven. Sindsdien bleef het ruim 70 jaar eigendom van deze familie van kooplieden en winkeliers, tot het kort na 1900 gekocht wordt door Maria de Bodt, en in 1919 door Maria van Essen, met haar winkel in handwerkjes en babykleding.

Henk Verbruggen

>> Zie hier voor meer informatie over bronnen, eigenaren en bewoners van Oude Delft 147-149

Geplaatst: 2008 / Laatste wijziging: 28 december 2020

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
OD 149 grenst pal aan de vroegere poort naar het Hieronymusklooster dat sinds 1403 aan de Oude Delft stond.
De kop boven de poort verwijst naar Pieter van Foreest,
die het kamertje erboven huurde.

Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster
Foto van de Oude Delft in 1926 uit het Weekblad
Groot Rotterdam. (Collectie Gemeentearchief)


Tekening Piet Kramer, circa  1920
 

 
www.achterdegevelsvandelft.nl - Facebook: www.facebook.com/AchterdegevelsvanDelft - Twitter: twitter.com/AchterdgvDelft