Oude Delft 38 | www.achterdegevelsvandelft.nl | ||
Het Dubbele Anker, huis van de brouwer en regentenpaleis | NB: Klik op de afbeeldingen voor een vergroting. | ||
Het pand Oude Delft 38 draagt vanouds de naam ‘Het Dubbele Anker’, ook wel ‘Den Dubbelden Ancker’. Het dateert van 1614 zoals op de gevel te lezen staat. Eigenlijk droeg alleen het noordelijkste deel van het pand die naam, want het huis bestond achter de gevel lang uit twee aparte huizen, zoals aan de achtergevel nog steeds is te zien. Het zuidelijke deel (de vier vensters op de hoek van de Nickersteeg) is in 1614 gebouwd als nieuwe patriciërswoning met twee trapgevels. Ten tijde van de Kaart Figuratief van circa 1675 was dat ook al zo.
Het pand ernaast, dat omstreeks 1675 nog een heel ander uiterlijk droeg, was aanvankelijk een bedrijfspand van de brouwerij naast het woonhuis, en vermoedelijk van oudere origine. Aan het einde van de 18e eeuw werden beide panden verenigd achter de huidige lijstgevel met de kleine zolderraampjes onder de kap. Daarbij is voortgeborduurd op de oorspronkelijke renaissancestijl waarin het hoekpand was gebouwd. Ook na de samenvoeging heeft het noordelijke deel overigens nog geruime tijd een apart leven gehad als wijnpakhuis. De plattegrond van de eerste kadasteropmeting uit 1832 laat dat ook zien. Wie goed kijkt naar het metselwerk van de voorgevel ziet ook dat op de plaats van het derde venster vanaf de noordkant ooit een tweede deurpartij heeft gezeten (in mooie symmetrie met de bestaande entree). Regentenpaleis |
Oude Delft, 38, een zeer breed pand. |
||
Omgeschoolde brouwer In 1638 werd de brouwerij geliquideerd en ‘Het Dubbele Anker’ als woonhuis verkocht aan de rijke weduwe Margretha van Beeresteijn voor ƒ 5300 en ‘honderd gulden voor de armen’. Zij had haar eetzaal aan de achterzijde van het huis waar zij uitkeek op een lege plaats van Graswinckels pand aan de Koornmarkt. Eerder stond daar zijn mouterij die hij in 1627 had laten afbreken. Als de weduwe zich stoorde aan de inkijk had zij het recht om voor die plaats een houten kast op te richten, zo stond in de koopakte. Maar lang heeft ze in haar zaal niet kunnen eten, want een jaar later was zij al overleden.Jan Graswinckel zelf had zich inmiddels al omgeschoold van brouwer tot medicus en woonde enige tijd in Den Haag. In 1618 had hij als regent uit Delft de wijk moeten nemen. Hij sympathiseerde met de Remonstranten en werd daarom door Prins Maurits van het kussen gewipt. Dat gebeurde bij de politieke zuiveringen ten tijde van de onthoofding van Van Oldebarneveldt. |
|
||
|
|||
Het pand met twee trapgeveltjes op de Kaart Figuratief van ca 1675. Het pand met het trapgeveltje ernaast was waarschijnlijk een gebouw van de oude brouwerij, evenals de pakhuizen erachter aan de Nickersteeg. | Kaart van de situatie in 1832. Het pand bestond toen achter de gevel nog uit twee delen, die omstreeks 1860 definitief zijn samengevoegd. | De situatie in 2004. Van de vroegere achterhuizen is inmiddels veel verdwenen. | |
Schuttershoofdman Ontslagen zeeheld |
|||
Onvoltooide verbouwing Omstreeks 1780 erfde advocaat mr. Reijer van den Bosch (1748-1823) het chique huis. Hij kende het goed, want hij was daar als domineeszoon al van jongs opgegroeid. Zelfs zijn grootvader Anthonij van den Bosch woonde er al sinds 1716. Van den Bosch speelde een vooraanstaande rol in de plaatselijke patriottenbeweging. Dat had tot gevolg dat hij na de Orangistische contrarevolutie van 1787 uit de stad en uit Holland verbannen werd. Hij vluchtte naar Brussel. Ook hij kreeg het dus met de Oranjes aan de stok. Na 1795 keerde hij met de Fransen terug en hervatte hij zijn politieke ambities, maar wel buiten Delft. In 1780 kocht hij het pand ernaast, ‘De Dubbele Anker’, erbij. In de jaren 1780-1787 heeft hij de ‘de twee aparte woonhuysen .... aan elkander verheeld en tot eene huisinge gemaakt’ en ingrijpend gemoderniseerd. Zijn gedwongen vertrek in 1787 heeft de verbouwingsplannen kennelijk onderbroken, want de modernisering is binnen duidelijk halverwege blijven steken. In het huis op de hoek van de Nickersteeg had zijn grootvader waarschijnlijk al het een en ander vertimmerd. Voor de twee dure geweven behangsels van Van der Houve die hij in 1716 voor een extra prijsje kon overnemen had hij destijds geen belangstelling. De verkopers mochten ze meenemen. Waarschijnlijk heeft hij onder andere het nog steeds aanwezige fraaie trappenhuis in Lodewijk IV-stijl laten aanleggen en ook het huidige stoepbordes. Stijlkamer met slabbetje Goudleerkamertje Zindelijk gestucadoorde gang Hooglerarenpaleis |
|
||
Kees van der Wiel |
|||
nadere informatie over Oude Delft 38 | |||
Laatste wijziging 01-11-2009 | |||