Huisgenoten uit een ver verleden
Het verhaal achter oude Delftse
huizen en hun bewoners
Achter de gevels van oude huizen gaan historische
verhalen schuil. Op deze website worden de interessante,
onthullende, leuke of soms treurige geschiedenissen over
Delftse panden en pandjes verzameld. Tot nu toe zijn dat er
zo'n 200.
De verhalen worden geschreven door de huiseigenaren of
andere geïnteresseerden. Zij doen archiefonderzoek naar
vroegere eigenaren en bewoners. Veel aspecten van het leven
zoals het vroeger was passeren daarbij de revue. Er zijn
vrolijke en amusante feiten, maar ook de treurige kant van
ziekte en dood, kindersterfte, analfabetisme, economische
neergang, komt voorbij.
Achter de gevels van Delft is onderdeel van 
Op dinsdag 16 november vertelt Wim van Leeuwen op https://www.omroepdelft.nl/radio
(om 11.05 uur, herhaling 18.05 uur) over Voorstraat 36-40 - Van Vliegend Hert tot Gekroonde 'P', brouwerij van de rijkste man van Delft.
Het verhaal dat Janny van der Jagt op 2 november vertelde over Oude Delft 50-52 - Studentensociëteit Sint Jansbrug kunt u hier nog terugluisteren.
|
Proefschrift
‘Achter
de gevels van Delft’ Kijkje binnenshuis bij arm en rijk in 18e eeuws Delft Verhalen op Stadsradio Delft |
De rode stippen geven de huizen aan waarvan de geschiedenis
is uitgezocht. Klik op de kaart voor een vergroting.
Vlamingstraat 42, een groot en nogal deftig uitziend huis dat omstreeks 1875 werd gebouwd, lijkt in niets op zijn beroemde voorganger, het pand met steeg ernaast dat bekend werd als “het straatje van Vermeer”. De kunsthistoricus Frans Grijzenhout wist het een paar jaar geleden zeker: dit was de plek van het ietwat bouwvallig uitziende woonhuis, dat Johannes Vermeer schilderde zonder ergens op het schilderij te noteren waar het stond. Maar een aanwijzing was er wel: voor Vermeer was het bekend terrein, want zijn tante Ariaentje woonde er. Misschien was zij degene die op het schilderij in de deuropening zit met een herstelwerkje onder handen. Op de stoep spelen kinderen.
In het huis van nu wonen ook weer kinderen, die op straat spelen. Voor de passerende toeristen is dat niet genoeg. Die kijken altijd een beetje teleurgesteld, als ze op deze plek niets meer van het schilderij herkennen. Lees hier meer....
Door veel ‘kenners’ wordt elk oud grachtenpand in Delft graag uitgemaakt voor een vroegere bierbrouwerij. Nu was bier brouwen in de middeleeuwen ooit een activiteit die in bijna elk huishouden bedreven werd. Dan klopt de bewering dus wel. Maar al snel werd er in de stad veel meer bier gebrouwen dan de inwoners zelf ooit konden opdrinken. Lees hier meer....
Achter de oude trapgevel met natuurstenen banden en geblokte ontlastingsbogen van Choorstraat 45 zat voor de Tweede Wereldoorlog enige generaties lang een joodse slagerij. De betreffende familie is vrijwel geheel in Auschwitz en Sobibor om het leven gebracht. Boven het poortje naast het huis zit een gevelsteen met het jaartal 1639. Het is echter zeer de vraag of dit het echte bouwjaar aangeeft. Het huis is al sinds halverwege de 18e eeuw in gebruik als winkelpand. Lees hier het hele verhaal....
De Paradijspoort is nu een deel van de Delftse koopgoot In de Veste. De naam komt van een oud smal slopje dat ooit op ongeveer dezelfde plaats tussen de Pieterstraat en de Gasthuislaan heeft gelegen in de dichtbewoonde armenbuurt die een halve eeuw geleden is ‘gesaneerd’ (c.q. gesloopt) voor het huidige winkelcentrum. Het steegje is in zijn geschiedenis meerdere malen uit zijn eigen as verrezen. Echt paradijselijk was het wonen er niet. Een twaalf jaar oud verhaal grondig vernieuwd. Lees hier het hele verhaal....
Rietveld 83-89 is vlak voor de oorlog gebouwd en ziet er niet bijzonder uit, maar de plek waar het staat heeft wel een bijzondere geschiedenis. Ooit stond hier het kerkgebouw van het curieuze kerkgenootschap Christo Sacrum, dat in 1838 werd verbouwd tot complex pauperwoningen met de bijnaam Kris-Kras. Een eeuw later werd het gesloopt om plaats te maken voor een bedrijfgebouw van de Delftsche Melkcentrale. Twee eeuwen voor de kerk hier verrees, was het de kruidentuin waar apotheker Dirck Cluyt bijen bestudeerde en inspiratie opdeed voor zijn Hortus Botanicus in Leiden. Lees hier het hele verhaal....
Het huis met tuitgeveltje op de hoek van het Oosteinde en de noordzijde van de Molslaan heet al eeuwen ‘De Swarte Pot’. Het dateert in oorsprong nog van voor de grote stadsbrand in 1536. Ooit was het veel groter, maar in 1614 werd het gevierendeeld. De naam verwijst vermoedelijk niet naar een pottenbakkerij, maar eerder naar een koperslagerij, want in de oudste vermeldingen heet het ook wel “De Cooperen Pot”. In vroeger tijden was het heel lang een slijterij en daarvoor een kroeg, maar ook een kaaswinkel, schoenmakerswerkplaats en een bakkerij. Lees hier het hele verhaal....
Nu lijkt het een obscure lampenwinkel, waar je geen lamp kunt kopen, voorheen was het meer dan een eeuw een kledingzaak van joodse winkeliers, die ooit begon als schamele uitdragerij in de Cellebroerstraat. In 1898 konden de uitbaters zich hier op de hoek de bouw van een nieuw winkelpand veroorloven, waarna de zaak zich uitbreidde naar twee belendende panden. Tot in de oorlog het noodlot toesloeg. Het pas getrouwde winkelierspaar werd in Auschwitz om het leven gebracht. Overlevende familieleden begonnen na de oorlog een doorstart, maar ook toen bleek het lot hun niet gunstig gezind. Lees hier het hele verhaal....
Het ruim tien jaar oude verhaal over Koornmarkt 69 is vrij ingrijpend herzien en uitgebreid. Het voormalig RIAGG-bureau blijkt onder meer de drukkerij te zijn geweest van de Delftsche Courant en een eeuw later van de verzetsbladen Trouw en Veritas. Ook was het het woonhuis van een der eerste vrouwenactivistes in Delft en van een opvliegende schoolmeester die talloze leerboeken op zijn naam heeft. Lees hier het hele verhaal.....
Oude
Delft
62 is begin 17e eeuw gebouwd op het achtererf van de opgeheven
brouwerij de Handboog. Het was in de loop der eeuwen onder
andere het huis van een rijke koopmansweduwe, diverse
steenhouwers en schilders, een ambitieuze meubelmaker die de
gevel in 1861 liet vernieuwen en de graficus Rijk van Lavieren,
die in de 20e eeuw hier een kunstgalerie aan huis had. Lees hier het hele verhaal.....
Aan het einde van het Oosteinde vlakbij de
Oostpoortschool is een poortje dat naar het speelveldje ’t
Carto leidt. In vroeger eeuwen was dit een ideale
vestigingsplaats voor stadsboeren dichtbij de weilanden buiten
de Oostpoort. Aan het einde van de 19e eeuw werd de poort
bomvol gebouwd met kleine huisjes die alles te wensen
overlieten. Begin vorige eeuw zag de Hervormde diaconie er een
idyllische hofje ‘Avondrust’ in voor bejaarden. Nu staat er nog
een huis: Oosteinde 66. Lees
hier het hele verhaal.....
Op 4 december j.l is Wim Boonenburg overleden. Daarmee verloor Achterdegevels voor de tweede maal dat jaar een van haar enthousiaste auteurs. Hij is 74 jaar geworden en leed het laatste jaar aan ernstig hartfalen. Op deze website is Wim auteur van twee interessante huizengeschiedenissen: van het oude statige pand Breestraat 1 en van Verwersdijk 1, de vroegere Flora bioscoop. Beide panden hebben een belangrijke rol gepeeld in het leven van Mienette Storm-van der Chijs (1814-1895), wereldreizigster en een van de vroegste voorvechtsters van het feminisme in Nederland.
Na zijn werkzame leven als boekdrukker en later leraar aan een grafische school heeft Wim er zijn levenswerk van gemaakt om alles wat hij over haar te weten kon komen na te speuren en te verbeelden in een lijvige driedelige roman over deze bijzondere dame. Lees hier verder....
De naam van deze website is afgeleid van de titel van het proefschrift 'Achter de Gevels van Delft' van Thera Wijsenbeek-Olthuis (1946-2010). Haar proefschrift uit 1987 - gebaseerd op een onderzoek naar 300 nalatenschappen van Delftenaren uit alle sociale lagen uit de achttiende eeuw - is alom geroemd vanwege haar baanbrekende nieuwe aanpak. Lees hier meer......
Recent geplaatst:
